Obowiązek alimentacyjny to dosyć kontrowersyjny temat, który budzi wiele wątpliwości i pytań. Co dokładnie oznacza obowiązek alimentacyjny oraz jakie przepisy go regulują? Na jakich zasadach ustalana jest wysokość alimentów na dziecko? W jakich sytuacjach opiekun może być zwolniony z tego obowiązku? W niniejszym artykule postaramy się wyjaśnić wszystkie powyższe kwestie, abyś mógł lepiej zrozumieć swoje prawa i obowiązki związane z alimentami.
Czym jest obowiązek alimentacyjny?
Zgodnie z treścią art. 71 § 1. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „obowiązek ten obejmuje dostarczanie środków utrzymania, a gdy zachodzi tego potrzeba — środków wychowania”. W art. 133 § 1. czytamy z kolei, że „rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie”.
Wysokość alimentów jest zależna od wieku, potrzeb oraz stanu zdrowia dziecka, a także możliwości zarobkowych finansowych rodzica, na którego został nałożony obowiązek alimentacyjny. Wynika to z art. 74 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który brzmi „zakres obowiązku alimentacyjnego zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego”.
Wspomniane potrzeby to przede wszystkim wyżywienie, mieszkanie, odzież i obuwie, koszt wychowania i kształcenia, koszt zajęć dodatkowych i koszt leczenia prywatnego. Co ważne, świadczenie alimentacyjne nie jest przyznawane raz na zawsze. Ustalona wysokość może zostać podwyższona lub obniżona w zależności od zmieniających się potrzeb i sytuacji finansowej rodziców.
Kiedy można być zwolnionym od płacenia alimentów?
Wśród niektórych opiekunów panuje mylne przekonanie, iż obowiązek alimentacyjny ustaje w momencie ukończenia dziecka pełnoletności. Nie jest to prawdą. Świadczenie będzie nadal wypłacane w sytuacji, gdy dziecko nadal się kształci, jest dotknięte chorobą lub niepełnosprawnością, a jego obecne dochody nie wystarczają na zaspokojenie wszystkich potrzeb.
W art. 133 § 1. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego czytamy, że „rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania”. Z kolei w § 3. jest informacja, że „rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się”.
Co ważne, rodzic, który ma ograniczone lub odebrane prawa rodzicielskie, nadal jest zobowiązany do płacenia alimentów na dziecko. W sytuacji, gdy nie wywiązuje się z tego obowiązku, drugi z rodziców może skierować sprawę do sądu w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów przez kancelarię komorniczą.
Podsumowanie
Głównym celem świadczeń alimentacyjnych jest zapewnienie dziecku odpowiednich warunków życia wraz z zaspokojeniem jego podstawowych potrzeb. Obowiązek ten występuje nawet w sytuacji odebrania praw rodzicielskich. Na etapie ubiegania się o zasądzenie lub podwyższenie alimentów, wiele osób decyduje się na współpracę z kancelarią prawną. Adwokat może pomóc w sporządzeniu pism sądowych i zbieraniu niezbędnych dowodów, a także w przeprowadzeniu negocjacji. Z usług prawnych może również skorzystać rodzic, na którego nałożono obowiązek płacenia alimentów. W takim przypadku adwokat zadba o to, aby ustalona wysokość świadczenia była sprawiedliwa i adekwatna do możliwości finansowych klienta.