Dzięki alimentom rodzice lub opiekunowie prawni mogą zapewnić dziecku odpowiednie warunki do życia. O wysokości alimentów decyduje sąd, który pod uwagę bierze m.in. możliwości finansowe rodziców oraz indywidualne potrzeby osoby małoletniej. W jaki sposób ustalane są alimenty? Czy można zmienić wysokość świadczeń?
Alimenty na dziecko – jak są ustalane?
Alimenty przyznawane są na opiekę nad dzieckiem podczas rozwodu małżonków. Jeżeli rodzice pozostają jednak w nieformalnym związku partnerskim, należy złożyć odpowiedni wniosek do sądu rejonowego, do wydziału rodzinnego, który zajmuje się takimi sprawami.
Podczas postępowania sądowego w sprawie o alimenty sąd bierze pod uwagę takie kryteria, jak:
- indywidualne potrzeby dziecka – sąd ocenia wszystkie koszty związane z utrzymaniem dziecka, w tym jego wyżywienie, edukację, zakup ubrań, koszty opieki zdrowotnej lub specjalistycznych leków i wydatki na mieszkanie. Dodatkowe potrzeby mogą obejmować np. zajęcia pozalekcyjne, korepetycje, wyjazdy wakacyjne i inne formy rekreacji;
- możliwości finansowe rodziców – sąd analizuje dochody obojga rodziców i ich majątek wspólny (w przypadku małżeństw). Sąd uwzględnia także inne zobowiązania finansowe ponoszone przez rodziców, takie jak kredyty czy alimenty na inne dzieci;
- standard życia dziecka przed rozwodem – sąd zasądza alimenty w takiej wysokości, aby standard życia dziecka po rozwodzie lub rozstaniu rodziców się nie pogorszył.
Na podstawie powyższych informacji sąd decyduje o wysokości świadczeń. Polskie prawo nie reguluje minimalnej ani maksymalnej wysokości alimentów, a także maksymalnego wieku dziecka, który zwalnia rodziców z płacenia alimentów.
Jak zmienić wysokość alimentów?
Jeżeli rodzic zobowiązany do płacenia alimentów nie zgadza się z zasądzoną kwotą, może odwołać się od decyzji sądu z prośbą o zmniejszenie wysokości świadczeń. Możliwe jest także złożenie wniosku o podwyższenie kwoty alimentów, gdy zmienią się potrzeby dziecka (np. zostanie wdrożone kosztowne leczenie, zwiększą się koszty zakupu materiałów szkolnych itp.). Wysokość alimentów może ulec zmianie również w sytuacjach, gdy zachodzą zmiany w sytuacji finansowej rodziców lub opiekunów osoby małoletniej.
W przypadku chęci zmiany wysokości alimentów należy złożyć odpowiedni wniosek do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka lub rodzica, który domaga się ustalenia nowej kwoty alimentów. We wniosku trzeba dokładnie przedstawić powód zmiany oraz dowody na poparcie swoich roszczeń.
Jeśli osoba zobowiązana do płacenia alimentów straciła pracę, otrzymuje niższe niż dotychczas wynagrodzenie lub znalazła się w trudnej sytuacji finansowej, np. z powodu choroby i niezdolności do pracy, może to być podstawą do obniżenia alimentów. Z kolei, gdy sytuacja finansowa rodzica płacącego alimenty znacząco się poprawiła, np. poprzez awans w pracy i podwyżkę albo otrzymanie spadku, można ubiegać się w sądzie o podwyższenie alimentów. Pretekstem do zmiany wysokości alimentów może być również nowa sytuacja rodzinna, np. narodziny kolejnego dziecka czy zmiana miejsca zamieszkania osoby małoletniej lub rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów.
Podsumowanie
Alimenty mają na celu zapewnienie osobie małoletniej jak najlepszych warunków do życia. Wysokość alimentów ustalana jest przez sąd, po przeanalizowaniu indywidualnej sytuacji finansowo-mieszkaniowej rodziców lub prawnych opiekunów oraz potrzeb dziecka. Pod uwagę brane są również standardy życia dziecka przed zasądzeniem alimentów. W przypadku zbyt niskiej lub za wysokiej kwoty alimentów, rodzice mogą starać się o zmianę ich wysokości. Sąd ponownie oceni sytuację i możliwości zarobkowe rodziców lub zmieniające się potrzeby dziecka.