Procedury związane z ustaleniem opieki nad dzieckiem to trudne i często bardzo emocjonalne doświadczenie. Oprócz zaangażowania rodziców lub opiekunów w cały proces ważna jest także dokładna znajomość przepisów prawa. Jak przygotować się do walki o opiekę nad dzieckiem? Poznaj wskazówki oraz aspekty prawne związane z procedurą, by jak najlepiej zadbać o dobro dziecka.
Prawne aspekty ustalania opieki nad dzieckiem
Kwestie związane z ustalaniem opieki nad dziećmi regulują przepisy z zakresu prawa rodzinnego. Każdy rodzic lub prawny opiekun ma określone prawa i obowiązki względem osób małoletnich. Przepisy określają również, jakie warunki powinny zostać spełnione przez osoby dorosłe, by mogły one sprawować opiekę nad dzieckiem. Sądy koncentrują się przede wszystkim na dobru dziecka.
Podczas procesu o ustalenie opieki nad małoletnim analizowana jest:
- sytuacja życiowa i finansowa – sądy biorą pod uwagę, który z rodziców zapewnia bardziej stabilne oraz bezpieczne środowisko umożliwiające prawidłowy rozwój dziecka, np. czy opiekun posiada mieszkanie o odpowiednio dużej przestrzeni pozwalającej pociesze na odpoczynek i naukę;
- zaangażowanie w wychowanie dziecka – ocenia się, w jakim stopniu każdy z rodziców uczestniczył w codziennym życiu, wychowaniu oraz edukacji osoby małoletniej;
- zdolność do zapewnienia opieki dziecku – sąd analizuje również możliwości każdego z rodziców do zaspokojenia emocjonalnych, edukacyjnych i fizycznych potrzeb małoletniego;
- preferencje dziecka – jeżeli osoba małoletnia woli zostać pod opieką matki lub ojca, to takie informacje również są brane pod uwagę.
Kto może uzyskać opiekę nad dzieckiem?
Na podstawie zebranych informacji i dowodów, sąd może zadecydować o:
- wspólnej opiece nad dzieckiem – oboje rodzice dzielą się obowiązkami wobec osoby małoletniej i wspólnie podejmują decyzje dotyczące wychowania dziecka;
- wyłącznej opiece nad dzieckiem – w tym przypadku tylko jeden z rodziców otrzymuje prawo do zajmowania się dzieckiem i samodzielnie decyduje m.in. o jego wychowaniu, edukacji, zdrowiu. Drugi rodzic ma prawo do regularnych odwiedzin i utrzymywania kontaktu z dzieckiem;
- opiece naprzemiennej – rodzice na zmianę sprawują opiekę nad osobą małoletnią. Taki układ wymaga dobrej komunikacji i współpracy między rodzicami oraz utrzymania stabilnej sytuacji życiowej oraz finansowej;
- przyznaniu opieki innej osobie – jeżeli rodzice nie wykazują zainteresowania dzieckiem i zaniedbują swoje obowiązki względem małoletniego, sąd ma prawo przyznać prawa do opieki np. dziadkom pociechy lub osobie spoza rodziny. Taka osoba staje się wtedy prawnym opiekunem dziecka.
Walka o opiekę nad dzieckiem – jak się przygotować?
W przypadku procesu o ustalenie opieki nad dzieckiem nie należy podejmować pochopnych działań pod wpływem silnych emocji. Zamiast wszczynać poważny konflikt z drugim rodzicem, najbezpieczniej jest skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie rodzinnym. Adwokat nie tylko doradzi, jak najlepiej przedstawić swoją sytuację przed sądem, ale także pomoże opracować odpowiednią strategię działania i przygotować niezbędne dokumenty.
Należy gromadzić dowody, np. SMS-y, maile, wiadomości głosowe, które pokazują, że rodzic jest skory do współpracy z drugą stroną sporu. Rodzic powinien też wspierać swoje dziecko w życiu szkolnym czy zachęcać je do rozwijania pasji. Warto zbierać także dowody prezentujące nieodpowiednie zachowanie drugiego rodzica, np. utrudnianie kontaktów z pociechą.
Niezmiernie ważne jest, aby zapewnić pociesze bezpieczne warunki życia i wsparcie emocjonalne w trakcie trwających rozpraw. Dziecko nie powinno czuć się jak element sporu, bo to jego dobro jest w tej sprawie najistotniejsze.
Podsumowanie
Wynik procesu o ustalenie opieki nad dzieckiem powinien być podyktowany zapewnieniem osobie małoletniej jak najlepszych warunków do życia i rozwoju. Podczas procesu najważniejsze są interesy i dobro dziecka. Sąd może zadecydować np. wspólnej, naprzemiennej lub wyłącznej opiece nad osobą małoletnią albo wyznaczyć opiekuna prawnego spoza rodziny. Najlepszym rozwiązaniem w tak emocjonalnych i trudnych sytuacjach jest współpraca z adwokatem, który zaproponuje odpowiedni plan działania oraz pomoże przygotować dokumenty i dowody w sprawie.