Po zawarciu związku małżeńskiego, żona i mąż są zobowiązani do wierności, wspólnego pożycia, wzajemnej pomocy, wspierania się w trudnych chwilach oraz działania na rzecz rodziny, którą założyli po ślubie. Małżonkowie mają takie same prawa i obowiązki, niezależnie od tego czy oboje są aktywni zawodowo, czy jedna strona zajmuje się wyłącznie prowadzeniem gospodarstwa domowego. Co jednak w sytuacji, gdy małżonek nie wywiązuje się z obowiązku utrzymywania rodziny? Jakie kroki prawne można wówczas podjąć?
Obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny
Po ślubie małżonkowie mają obowiązek utrzymywać więzi:
- fizyczne – wspólnota fizyczna związana jest ze współżyciem płciowym, przy czym utrzymywanie tej więzi jest uwarunkowane zdrowiem psychicznym i fizycznym oraz wiekiem małżonków,
- gospodarcze – polega na wspólnym zajmowaniu się domem i dziećmi oraz dbaniem o to, aby zaspokajane były potrzeby każdego z członków rodziny,
- duchowe – wspólnota duchowa polega na okazywaniu sobie wzajemnie szacunku, byciu lojalnym, wyrozumiałym, dobrym, szczerym itd.
Obowiązek zaspokajania potrzeb współmałżonka dotyczy nie tylko zapewnienia środków do życia, lecz także wsparcia moralnego, pomocy w prowadzeniu gospodarstwa domowego, w wychowaniu dzieci, opieki w razie choroby, po operacji czy wypadku oraz zachowywania się w taki sposób, aby nie ucierpiało na tym dobro rodziny oraz jej interesy.
Co zrobić, gdy małżonek nie wywiązuje się z obowiązku utrzymywania rodziny?
Kodeks rodzinny i opiekuńczy jasno stwierdza, że każdy z małżonków jest zobligowany do zaspokajania potrzeb rodziny, zgodnie ze swoimi możliwościami majątkowymi, zarobkowymi i według swych sił. W sytuacji, gdy jeden z małżonków nie daje drugiemu pieniędzy na życie, można wstąpić na drogę sądową z określonym żądaniem. Według artykułu 28. § 1. ww. kodeksu, w przypadku gdy strona zobowiązana nie wypełnia obowiązków mających na celu zaspokojenie potrzeb rodziny, sąd może nakazać, aby należności (w tym wynagrodzenie za pracę) małżonka były wypłacane w części bądź całości drugiemu małżonkowi (na rękę).
Zaspokojenie potrzeb rodziny – jak uzyskać?
W sytuacji odmowy pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb rodziny, małżonek może złożyć w sądzie powództwo. W pozwie powinno się wskazać swoje żądania oraz dokładnie opisać okoliczności. Aby uwiarygodnić swoje twierdzenia, należy załączyć do wniosku dokumenty potwierdzające zarobki małżonka, wykaz miesięcznych wydatków rodziny, rachunki itd.
Obowiązek utrzymywania rodziny – podsumowanie
Jeśli jeden z małżonków, z którym pozostaje się we wspólnym pożyciu, nie wywiązuje się z obowiązku utrzymania rodziny, można skierować sprawę do sądu w celu jej rozstrzygnięcia. Warto nadmienić, że naruszenie obowiązków względem współmałżonka to częsta przyczyna rozpadu małżeństwa. W przypadku, gdy strony pozostają w separacji, są zobowiązani do wzajemnej pomocy.