Zasiedzenie to proces, w wyniku którego osoba, która faktycznie i nieprzerwanie zamieszkuje, np. nieruchomość przez określony czas, może stać się jej prawowitym właścicielem, mimo że nie jest do tego upoważniona na podstawie umowy czy innej formy prawnego przekazania. Istotą zasiedzenia jest więc nabycie prawa własności poprzez korzystanie z nieruchomości przez odpowiednio długi czas. Co warto wiedzieć jeszcze o zasiedzeniu nieruchomości? Zachęcamy do lektury.
Zasiedzenie – rodzaje
O zasiedzeniu mówi się zwykle w dwóch kontekstach, wyróżnia się tak zwane zasiedzenie nieruchomości zwykłe oraz służebności gruntowej.
Zasiedzenie jest to proces, w wyniku którego osoba fizyczna lub prawna nabiera pełne prawo własności do nieruchomości poprzez jej nieprzerwane i publiczne posiadanie przez określony czas. Warunki do tego typu zasiedzenia zależą od jurysdykcji, ale zazwyczaj wymaga się, aby posiadanie było nie tylko ciągłe, publiczne, ale i w dobrej wierze. W Polsce, zasiedzenie może nastąpić po upływie 20 lat (zasiedzenie w dobrej wierze) lub 30 lat (zasiedzenie w złej wierze).
Zasiedzenie służebności natomiast odnosi się do procesu, w wyniku którego jednostka nabywa prawo do korzystania z nieruchomości należącej do innej osoby. Zasiedzenie służebności może dotyczyć na przykład prawa do korzystania z drogi prowadzącej przez czyjąś nieruchomość, prawa do czerpania wody z czyjegoś źródła, itp.
Zasiedzenie w dobrej i złej wierze – o co chodzi?
W kontekście zasiedzenia nieruchomości, pojęcie dobrej wiary może być interpretowane jako stan, w którym posiadacz nieruchomości działa w błędnym, ale całkiem racjonalnym przekonaniu, że posiada prawo własności do danej nieruchomości. Zgodnie z praktyką sądową, dobra wiara składa się z trzech głównych składników: przeświadczenie o istnieniu prawa, błędność tego przeświadczenia oraz możliwość usprawiedliwienia błędu w danych okolicznościach.
O złej wierze mówi się natomiast w kontekście, gdy posiadacz nieruchomości jest świadomy, że prawa własności do tej nieruchomości nie przysługują mu. Typowym przykładem może być sytuacja dziedziczenia, kiedy jedna osoba przejmuje kontrolę nad nieruchomością, ignorując prawa innych spadkobierców.
Zasiedzenie – po ilu latach?
Istnieją trzy terminy zasiedzenia:
- 20 lat w przypadku zasiedzenia nieruchomości w dobrej wierze,
- 30 lat w przypadku zasiedzenia nieruchomości w złej wierze,
- 3 lata w przypadku zasiedzenia rzeczy ruchomej w dobrej wierze.
Zasiedzenie nieruchomości – czy dotyczy wszystkiego?
Zasiedzenie nie dotyczy każdej nieruchomości. Nabycie przez zasiedzenie własności nieruchomości budynkowych jest niemożliwe, jeśli odrębne prawo do budynku należy do rolniczej spółdzielni produkcyjnej. Wynika to z faktu, że odrębne prawo własności budynków jest przyznawane tylko wybranej i ograniczonej grupie podmiotów, takich jak rolnicza spółdzielnia produkcyjna. Dodatkowo, jest to prawo związane z użytkowaniem gruntu, które, jak wiemy, jest niezbywalne.
Również nie jest możliwe nabycie części lokalu przez zasiedzenie, gdyż przedmiotem odrębnej własności, zarówno przed jak i po zasiedzeniu, musi być w pełni samodzielny lokal.
Podsumowanie
Zasiedzenie jest złożonym procesem prawnym, który pozwala na nabycie własności nieruchomości poprzez jej nieprzerwane posiadanie przez określony czas. Do innych warunków, jakie muszą być spełnione można też zaliczyć: traktowanie nieruchomości jako własnej czy dobra wiara. Warto jednak pamiętać, że istnieją pewne wyjątki, gdzie zasiedzenie nieruchomości nie jest możliwe, na przykład w przypadku nieruchomości należących do rolniczej spółdzielni produkcyjnej czy posiadania tylko części lokalu. Niewątpliwie, zasiedzenie jest procesem skomplikowanym i wymaga zrozumienia wielu szczegółów prawnych. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych z tym procesem, warto skonsultować się z adwokatem.